Ruminantlar, çeşitli biyolojik işlevler için gerekli olan faydalı enerjiyi elde etmek için mikrobiyal fermantasyon yoluyla lifi sindirebilir.
Süt ineklerinde diyet lifi, süt yağı sentezinin öncüsü olarak işlev gören rumen asetat miktarını artırarak süt yağını iyileştirir. Besi hayvanlarında diyet lifi, karkaslardaki yağ birikimini kontrol etmeye yardımcı olur ve tüketici tarafından aranan mermerleşme puanını iyileştirir. Bununla birlikte, hayvanların lifli beslenmeye tepkisi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Yem Alımı
Diyet lifinin toplam kanal sindirilebilirliği, besleme seviyesi bakım seviyesinin 1,5 katı ve 2 katı arttığında sırasıyla %8 ve %11 azalmıştır. Azalan lif sindirilebilirliği ile rumenden besinlerin geçiş hızı arasında güçlü ilişkili vardır. Yüksek oranda rumen geçişi, yem partiküllerinin rumende kalma süresini azaltır. Ayrıca, artan alım, rumen dolumunun artmasına neden olur. Sonuç olarak, rumen pH’ında eşzamanlı bir düşüşle birlikte uçucu yağ asitlerinin (VFA) konsantrasyonları artar. Selülolitik bakterilerin düşük rumen pH’ına çok duyarlı olduğu iyi bilinmektedir. Yüksek düzeyde bir alım, rumende lif sindirimini baskılasa da, brüt enerji alımı ve son bağırsak sindirimindeki artışlar yoluyla telafi gerçekleşir.
Besleme Sıklığı
Hayvanları günde 5-6 kez beslerken, rumende yaklaşık 5.5 ila 5.8 arasında değişen seviyelerde sabit bir pH olacaktır, ancak günde sadece 1-2 kez beslendiğinde, pH değeri aynı gün içinde yaklaşık 5.1 ila 7.1 arasında değişecektir. Rumende sabit bir pH değeri ile diyet lifinin sindirilebilirliği artacaktır, çünkü böyle bir aktivite (yüksek frekanslı beslemede rumen ATP konsantrasyonu düşük frekanslı beslemeye göre 2,5 kat daha fazladır) için gerekli olan enerji seviyesi artışından kaynaklanan bir rumen mikrobiyal aktivite artışı şekillenecektir.
Diyet Proteini
Protein takviyesi, sığırlar tarafından düşük kaliteli kaba yem alımını artırır. Bunun nedeni, sığırlar tarafından emilen besinlerdeki gelişmiş P:E oranıdır. P:E oranı metabolik ısı üretimini, vücut sıcaklığını ve gelişmiş yem alımı ile azaltır. Protein kaynağı da dikkate alınması gereken bir faktördür. Yüksek lifli diyetlerle beslenen büyüme dönemindeki sığırlarla yapılan bir çalışmada, protein kaynağı olarak balık unu kullanıldığında büyüme oranı 642 g/gün iken soya fasulyesi unu ile sadece 492 g/gün’dür. Buradaki fark, balık unu ile amonyak salınımının yavaş olmasına, rumen yıkımından kaçan protein miktarının artmasına ve rumen yıkımından kaçan spesifik amino asitlerin oranının artmasına bağlanmıştır.
Mineral Takviyesi
Uzun süreli fosfor eksikliği sırasında, bu mineralin rumendeki oranı azalabilir ve mikrobiyal büyüme verimliliğini, sindirilebilirliği ve kaba yem alımını azaltabilir. Bu sorun genellikle tropik ülkelerde yaygındır, bu nedenle fosfor takviyesi esastır. Magnezyum, tüm rumen mikroorganizmaları ve özellikle selülolitik mikroorganizmalar için gereklidir ve bu mineralin takviyesi, düşük kaliteli kaba yemlerin optimal kullanımı için bir ön koşuldur.
Tampon Madde Kullanımı
Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin varlığı rumen pH’ını düşürebilir ve lif sindirimini azaltabilir:
Fermente olabilen karbonhidratlar diyete dahilse,
Parçacık boyutu, öğütme veya başka yollarla küçültüldüyse,
Diyetin doğal tamponlama kapasitesi düşükse,
Yem alımı yüksekse,
Beslenme düzensizse ya da günde bir veya iki kısa periyotta yoğunlaşıyorsa.
Bununla birlikte, tamponların eklenmesiyle durum iyileştirilebilir. Kontrol diyetine göre selüloz sindirilebilirliğinin sodyum bikarbonat ilavesiyle %5,9 ve sodyum fosfat ilavesiyle %11.4 arttığı görülmüştür.
Yeme Fiziksel Müdahale
Doğrama ve öğütme, besinleri yutulmasını kolaylaştırmak için kullanılan iki genel yöntemdir. Bu yöntemlerle, bozulmamış kaba yem yapıları, mikrobiyal kolonizasyon noktaları olarak yeni yüzeyleri açığa çıkaran ve böylece enzim penetrasyonu için yüzey alanını artıran küçük partikül boyutlarına bölünür. Bununla birlikte, saman çok ince öğütülürse (1 mm) ve rumende tutulma süresi büyük ölçüde azalırsa, lifin bozunabilirliği üzerinde bazı olumsuz etkileri olabilir. Öğütülmüş kaba yemler genellikle beslenmeden önce peletleme yoluyla işlenebilir. Bu işlemin avantajı, yemin yoğunluğunu daha da artırması, tozlanmayı azaltması ve kullanım kolaylığını artırmasıdır.
Yeme Kimyasal Müdahale
Kimyasal işlemler, olgun substratların işlenmesi için en faydalı yöntem olarak görülmektedir. Bazı hücre duvarı bileşenlerinin çözünürlüğünü artırarak veya lignin ve hücre duvarı karbonhidrat komplekslerinin bozulmasını sağlayarak sindirilebilirliği ve yem alımını artırırlar. Bu amaçla çeşitli peroksitler ve klor içeren bileşikler, sindirilebilirliğin iyileştirilmemsi ve hayvanın performansının artırılması amacıyla kullanılmaktadır. Ca(OH)2 ve KOH gibi diğer kimyasallar, olası kimyasal arıtma maddeleri olarak araştırılmıştır. Bununla birlikte, her iki kimyasal da hayvan için Ca ve K kaynağı olduğu için çekici olsa da Ca(OH)2 sindirilebilirliği iyileştirmede daha az etkilidir, KOH ise ekonomik olarak uygulanabilirliğe müsaade etmeyecek kadar pahalıdır.
Yeme Biyolojik Müdahale
Beyaz çürükçül fungusların (WRF) birçoğunun lignin, selüloz ve diğer lifli bileşenleri metabolize ettiği bilinmektedir. Bu yetenek, lignin bozunma sürecinde yer alan birkaç enzimin varlığı ile ilişkilidir. Bununla birlikte, muamele edilmiş malzemelerin sindirilebilirliğinin sonuçları, çok az ya da hiç etki yaratmadan, in vitro ve in vivo sindirilebilirlikte önemli iyileşmelere olanak sağlayabilir.
Tahıl Beslemesi
Genel olarak, kaba yem temelli diyetlerde artan tahıl miktarı ile birlikte, selülolitik organizmaların büyümesi üzerindeki hem spesifik (pH düşüşü) hem de spesifik olmayan (karbonhidrat veya nişasta etkisi) bir etki ile sindirilebilirlik azalır. Lif sindiriminin baskılanması, tahıl oranı diyetin %30’unu geçene kadar şiddetli değildir. Sınırlı miktarlarda tahıl (diyetin < %10 u) ile takviye, lifli yemlere bağlanma için mikrobiyal aktiviteyi artırarak lif sindirimini uyarabilir. Düşük seviyede tahıl takviyesinin ayrıca protozoal popülasyonu arttırdığı ve bunun da amilolitikleri azalttığı ve bakterilerin fibrolitik aktivitelerini arttırdığı gösterilmiştir. Düşük kaliteli kaba yemlerde, yem ve tahıllar hem rumen hem de hayvanın bireysel özellikleri düzeyinde iyi dengelendiğinde önemli üretim tepkileri elde edilebilir.