Kümesindeki yem ve su temininin kapsamlı yönetimi çok önemlidir. İsrafı en aza indirirken yeterli yem ve su sağlamak için bazı özel durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Yeterli ve kaliteli yem ve su tedariki, optimal beslemeyi sağlayarak performansın iyileştirilmesine en büyük katkıyı sunar. Bununla birlikte, aşırı su ve yem, ekonomik ve çevresel olarak yıpratıcı olurken sağlıksız koşullar yaratabileceğinden aşırıya kaçmanın önüne geçmek için de kontroller sürdürülmelidir. İsrafı en aza indirirken yeterli yem ve su sağlamak için bazı durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Yem Verimliliği En Üst Düzeye Çıkarmak
Elbette bazı yem ve su sistemleri diğerlerinden daha fazla emek ve insan gücü gerektirir. Bu, istenen sonuçları elde ederken verimliliği en üst düzeye çıkaran besleme sistemini seçmenin önemli bir karar olduğunu gösterir.

Tam otomatik bir besleme sistemi yoktur. Belirli bir şekilde çalışacak şekilde programlanabilen sistemler var, ancak bunların etkili bir şekilde çalışması için yine de insan denetimi gerekir. Kanatlı hayvan sistemlerinde “oto pilot” diye bir şey yoktur.

Bir Besleme Sisteminin Amacı
Kapalı hayvan besleme operasyonlarında yemleme sisteminin amacı nedir? Bir besleme sistemi, çok sayıda hayvanın kısa sürede beslenmesine izin verir, böylece her biri o gün için tahsis edilen yemden payını alır. Amaç, her kanatlının aynı anda eşit miktarda yem yemesi için eşit fırsata sahip olmasıdır. Bu, her türlü besleme sisteminin konseptidir.
Bir kanatlının yaşam döngüsü boyunca sürü üniformesi, herhangi bir kanatlı türünün potansiyelini en üst düzeye çıkarmak için çok önemlidir. Sürü ne kadar tek tip olursa, sonuçlar o kadar tutarlı olur. Sonuçlar ne kadar tutarlı olursa, mevcut program o kadar tekrarlanabilir ve etkili olacaktır. Yetersiz yemlik alanı ve zayıf yem dağılımı, zayıf sürü üniformitesinin iki ana nedenidir. Yetiştirme döngüsünde iyi bir üniformite yakalamak, genellikle sürünün +/-%10’u, istenen ağırlık standardı için ortalama ağırlığın %70-80’i olduğunda elde edilir.

Peki En Etkili Yemleme Sistemi Nedir?

Yine çoğu sistem doğru yönetilirse oldukça etkili olabilir, ancak hiçbir sistem asla mükemmel değildir. Mükemmel bir dünyada, her kanatlıyı ayrı ayrı besleyebiliriz, ama gerçekte bu hiç de mümkün değildir. Kağıt üzerinde üniformite dalgalanmalarını görebiliyoruz, ancak besleme sistemimiz günlük olarak nasıl çalışıyor? Yem her gün eşit olarak dağıtılıyor mu? Sistemde her kanatlının besin tüketebileceği bir yeri var mı? Sürü görevlisi programdan haberdar mı? Bir şeyler yolunda gitmediğinde ayarlamalar yapmak veya yardım çağırmak için besleme sistemini anlayabilir mi? Temizleme süresi nedir, yemlik çok mu yüksek veya çok mu alçak? Arızalar var mı, yem sızıntıları var mı? Liste uzayıp gidiyor, ancak bunların hiçbiri haftalık olarak sürünün izlenmesiyle yönetilemez. Kanatlı hayvan yetiştiriciliği uygulamalı bir yaklaşım gözetmeyi gerektirir. Verilere dayalı kararlar alınan bir dönemdeyiz, ancak yine de insan dokunuşu da çok önemlidir.

Aşırı Sıcak Koşullarda Özellikle Dikkat!
Yeterli su özellikle yüksek ortam sıcaklıklarında çok daha önemli hale gelmektedir. Tropik bölgelerde uzun süreli yüksek sıcaklıklar günlük su tüketimini ikiye katlayabilir. Kanatlılar çok sıcak su içmek istemeyecektir, bu nedenle su kaynaklarını doğrudan güneş ışığından uzak tutmak ve suluk hatlarını düzenli olarak yıkamak çok önemlidir.

Yüksek ortam sıcaklıklarında su tüketimi arttıkça yem tüketimi negatif korelasyonla azalır. Yem dönüşümü de bu durumdan halihazırda etkileniyor olduğundan, ısı stresini ve bunun sonucunda yaşanan ölümleri önlemek için yemi günün en sıcak zamanında kesilmesi düşünülmelidir.

Tüketimin İzlenmesi
Yem ve su tüketiminin izlenmesi, kanatlı sağlığı ve performansı ile yem ve su sistemi arızaları hakkında bilgi sağlar. Varsa, otomatik sistemlere bağlı alarmlar kullanılmalıdır. Su tüketimini ölçmek için sayaçlara başvurulmalıdır. Her kümes için bir sayaç, hastalık ve üretim sorunlarının belirlenmesine yardımcı olacak karşılaştırmalara olanak tanır. Büyük operasyonlarda, işletmem içi imar farklılıklarını değerlendirmek için kümes başına birden fazla metre ayırmaya özen gösterilmelidir. Sürünün yeterli su tükettiğinden emin olmak için suyun yem tüketimine oranı izlenmelidir.

Su Sanitasyonu
Kanatlı hayvanların içme sularına klor eklendiğinde, daha fazla klora (OCl-) ayrışan zayıf bir asit olan hipokloröz asit (HOCl) oluşur. HOCl, OCl- ile karşılaştırıldığında bir dezenfektan olarak 80-300 kat daha etkilidir. Etkili klorlama, pH 7’nin aşağısını yakalamayı gerektirir.

Milivolt (mV) cinsinden ölçüm yapan bir oksidasyon-redüksiyon potansiyeli (ORP) ölçer ile suyun mevcut dezenfeksiyon potansiyeli düzenli olarak test edilmelidir. Değer ne kadar yüksek olursa, suya eklendiğinde klorun dezenfeksiyon gücü o kadar iyi olur. Düşük bir değer, suyu dezenfekte etmek için kloru devre dışı bırakacak ağır bir organik yük anlamına gelir. Escherichia coli ve diğer zararlı bakteri ve virüsleri öldürmek için optimum seviye 650 mV’dir. Salmonella ve Clostridia 750 mV’luk bir seviye gerektirir. 250 mV altındaki seviyelerde klor etkili değildir.

Sürünün yaşı/cinsi, kümes sıcaklığı ve fiziksel yem yapısı gibi birçok faktör su tüketimini etkiler. Birincil etki, kurulan içme ekipmanı ve bunun nasıl hesaplandığıdır (kanatlı/suluk sayısı, nipel başı başı sayısı). Açık su sistemlerinden kapalı nipel sistemlere geçişle birlikte içme sistemleri gelişmiştir. Açık su sistemleri bakteriyel kontaminasyon riski altındadır ve yabancı maddelerin girmesine izin verir. Kapalı su sistemleri riski azaltır, sıcaklık yönetimi ve temizlenmesi daha kolaydır. Ancak ikinci sistemin dezavantajı, yöneticilerin suyu görememesi ve görsel su kalitesi kontrollerini zorlaştırmasıdır.

Hangi Sistem Kullanılırsa Kullanılsın, Ancak Doğru Yönetilirse Başarılı Olabilir.
360 derece erişimli nipel ucu sistemi tercih edilir. 8-12 kanatlı (düşük/yüksek akış) oranında nipel sayısı hesaplanmalıdır. Sulukların yüksekliği sürünün yaşına bağlıdır. Nipellerin sağladığı su miktarı test edilmelidir, bu size su hattındaki basıncını ve sistemin temizliğini gösterecektir. Bunu test etmenin kolay bir yolu, bir nipel akış ölçer kullanmaktır.

Kanatlılar genellikle içmeye bir dakikadan az zaman harcar. Bu süre içerisinde istenilen miktarda tüketmelidirler aksi takdirde sürü performansı düşecektir. Yanlış su hattı yönetimi, sürünün teknik performanslarını büyük ölçüde etkileyecektir. Son olarak, kolayca meydana gelen ve özel olarak incelenmezse kolayca görülemeyen biyofilm oluşumuna dikkat edin.

Biyofilm, su hattının içinde bir balçık olarak birikir. E. coli, Salmonella ve diğer tehditleri gizleyebileceğinden, sağlık sorunlarına neden olabilir. Biyofilm gelişimini önlemek için, düzenli yıkama ve sanitize etme ile tamamlanan agresif bir temizleme ve sanitasyon programı kullanılmalıdır. Yıkama sadece 2 m/s (1,5-2 bar) su akışında etkilidir. Şüpheye düştüğünüzde, biyofilmi parçalayacağından ve aşındırıcı olmadığından biyofilmi sistemden çıkarmak için hidrojen peroksit kullanılmalıdır.